حقیقت توافق کره شمالی چیست؟

در سال 1994 کره شمالی با آمریکا قراردادی امضا کرد که براساس آن آمریکا متعهد شد در ازای تحویل راکتور آب سبک از نوع راکتوری که در بوشهر ساخته می‌شود به کره شمالی تحویل دهد و پیونگ‌یانگ نیز در مقابل راکتور آب سنگین خود را تعطیل کند.

این قرارداد در دوره کلینتون به اجرا در نیامد و بوش در اوایل ریاست جمهوری خود به بهانه‌ای اجرای آن را لغو کرد. حال پس از 13 سال مناقشه و مذاکره و پس از اندک زمانی از آزمایش هسته‌ای کره شمالی، اعلام می‌شود که توافق کرده است، خلع سلاح هسته‌ای را بپذیرد؟!

سئوال این است که کره شمالی واقعاً 13 سال تحریم و فشار بین‌المللی و خطر تحریم‌های سازمان ملل را به جان خرید تا فقط با دریافت 50 هزار تن نفت خام از برنامه هسته‌ای خود دست بکشد؟ یا این‌که آنچه با عنوان توافق بر سر خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی به جهان مخابره می‌شود همه ماجرا نیست.

البرادعی مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی درباره توقف فعالیت «برخی» تاسیسات هسته‌ای کره شمالی ابراز خوشحالی کرده است.

مقامات رسمی آمریکایی هم از اصل توافق استقبال کرده‌اند. اما این توافق که این‌گونه مورد استقبال کاندولیزارایس و جرج‌بوش وزیر امور خارجه رئیس جمهور آمریکا قرار گرفته است، چرا از سوی جان بولتون سفیر سابق آمریکا درسازمان ملل «قراردادی بد» توصیف می‌شود. مگر خلع‌سلاح کره شمالی «بد» است.

بولتون گفته است: پیامی که این امر برای سایر اعضای معاهده منع تسلیحات هسته‌ای در بر دارد این است که اگر به اندازه کافی مقاومت کنید و مذاکره‌کنندگان وزارت امور خارجه آمریکا را خسته کنید، در پایان «پاداش» دریافت خواهید کرد. این پاداش آیا همان 50 هزار تن نفت است؟ رایس گفته است الگوی مذاکره با کره شمالی می‌تواند درباره ایران نیز به‌کار گرفته شود.

اما هنری سوکولسکی، از طراحان سیاست آمریکا در مسئله هسته‌ای ایران می‌گوید:‌ این سازش با کره شمالی تلاش برای مجبور‌کردن ایران به محدود‌کردن برنامه هسته‌ای‌اش را تضعیف خواهد کرد.

چرا خلع‌سلاح هسته‌ای کره شمالی تلاش برای محدودکردن برنامه هسته‌ای ایران را تضعیف می‌کند؟. چهل روز پیش یک کارشناس هندی در هندوستان تایمز نوشت: کره شمالی پس از آزمایش هسته‌ای خود، به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای در مذاکرات شش‌جانبه (آمریکا، چین، روسیه، ژاپن و کره جنوبی) شرکت می‌کند و معتقد است دوره مذاکره کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای باکره شمالی بدون سلاح هسته‌ای گذشته است.

این کارشناس هندی نوشت، کره شمالی در نهایت به گسترش‌نیافتن برنامه نظامی هسته‌ای خود راضی می‌شود و هرگز به «برچیدن» برنامه هسته‌ای خود راضی نخواهد شد. این شاید همان «نکته» قرارداد «بدی» است که بولتون به آن اشاره می‌کند و همان نکته‌ای است که البرادعی از آن به محدودکردن برخی از فعالیت‌های هسته‌ای در کره شمالی یاد کرده است.